Prokurator to funkcjonariusz publiczny, powoływany do strzeżenie praworządności i czuwania nad ściganiem przestępstw. Kto może zostać prokuratorem? Jakie są obowiązki i kompetencje osoby pełniącej tę państwową funkcję?
Wymogi wobec kandydata na prokuratora
Aby starać się o stanowisko prokuratora należy spełniać kilka podstawowych kryteriów. Przede wszystkim prokuratorem może zostać wyłącznie osoba, która posiada polskie obywatelstwo, ukończyła 26. rok życia oraz korzysta z pełni praw cywilnych i obywatelskich. Osoba aplikująca na to stanowisko musi posiadać ukończone wyższe studia prawnicze, czyli uzyskać tytuł magistra, oraz ukończyć aplikację prokuratorską lub sędziowska i uzyskać pozytywny wynik na egzaminie kończącym wybraną aplikację. Kandydat musi także przepracować przynajmniej rok w charakterze asesora prokuratorskiego lub sądowego
Jak również podkreśla ekspert z serwisu https://student.profinfo.pl: „Poza wymogami formalnymi, bardzo duże znaczenie ma również osobowość i stan zdrowia kandydata. Istotne jest, by była to osoba nieskazitelnego charakteru, a jej stan zdrowia umożliwiał pełnienie obowiązków prokuratora”.
Obowiązki i kompetencje prokuratora
Podstawowym obowiązkiem prokuratora jest postępowanie zgodne z treścią złożonego ślubowania. Prokurator musi unikać wszystkiego tego, co mogłoby przynieść ujmę godności tej funkcji i osłabić przekonanie o jego bezstronności. Powinien również stale podnosić swoje kwalifikacje zawodowe poprzez uczestnictwo w różnego rodzaju szkoleniach i konferencjach oraz korzystanie z dostępnych form doskonalenia zawodowego. Ponadto prokurator nie może należeć do żadnej partii politycznej ani też w jakikolwiek sposób uczestniczyć w działalności politycznej.
Zakres kompetencji prokuratora obejmuje przede wszystkim sprawy z zakresu prawa karnego. Jednak nie tylko. Prokuratorowi przysługują również inne uprawnieninia, takie jak:
- z zakresu prawa karnego: wytaczanie powództw oraz prowadzenie i nadzorowanie postępowań karnych,
- z zakresu prawa cywilnego: zgłaszanie powództw, składanie wniosków i udział w postępowaniu sądowym w sprawach dotyczących stosunku pracy i ubezpieczeń społecznych, jeśli wymaga tego ochrona praworządności, interesu społecznego, własności lub praw obywateli,
- z zakresu prawa administracyjnego: podejmowanie prawnych środków, które mają na celu jednolite stosowanie prawa, zaskarżanie do sądu decyzji administracyjnych niezgodnych z prawem i uczestniczenie w postępowaniach sądowych w sprawach dotyczących niezgodnych z prawem decyzji.
Prokuratorzy ponoszą dwuinstancyjną odpowiedzialność dyscyplinarną. W I instancji sprawy rozstrzyga Sąd Dyscyplinarny dla Prokuratorów, a w II instancji Odwoławczy Sąd Dyscyplinarny dla Prokuratorów. Od orzeczeń sądu II instancji, prokuratorom przysługuje kasacja do Sądu Najwyższego.
