Literatura fantasy cieszy się coraz większą rzeszą swoich czytelników. Sięgają po nią ludzie w różnym wieku. Zyskuje ona również coraz większe uznanie wśród krytyków literackich. Czym jest ten gatunek książki i co tak właściwie sprawia, że przyciąga on do siebie tak wielu czytelników? W moim artykule postaram się nieco przybliżyć tę tematykę.
Książki fantasy przenoszą czytelnika w baśniowy świat, pełen legend, mitycznych stworów i wielkich bohaterów. Ten gatunek literacki dzieli się kilka subgatunków. Podziałów jest tak wiele jak specjalistów, którzy je tworzą. Nie ma jednoznacznie zapisanych norm określających dany podgatunek. Opierając się na podziale czołowego polskiego pisarza fantasy – Andrzeja Sapkowskiego, wyróżnia się następujące jego rodzaje:
- „Magiczny świat równoległy” – głównym założeniem tego subgatunku jest istnienie rzeczywistości równoległej. Bohaterowi żyją w normalnym świecie, przenosząc się co jakiś czas w zupełnie inne realia, pełne skrzatów, chochlików, czarów i magii. Doskonałym przykładem książki opisującej rzeczywistości równoległe jest „Lew, czarownica i stara szafa”.
- Retelling – ten podgatunek literacki polega na ponownym przedstawieniu starych legend, baśni, czy mitów. Przedstawicielem tego subgatunku jest „Wiedźmin”.
- Heroic fantasy – bohaterowie żyją w zupełnie innym świecie nazywanym Krainą Fantazji. Działające prawa przyrody, czy mieszkające tam stworzenia nie mają nic wspólnego z naszymi realiami. Przykładem tego typu książki jest np. „Władca Pierścieni”.
- „Magiczna historia alternatywna” – cała fabuła oparta jest na realnych wydarzeniach historycznych. Ich przebieg różni się od znanych faktów. Opowieść dodatkowo okraszona jest odrobiną magii i mistycyzmu.
- Mroczne fantasy (dark fantasy) – akcja tego typu powieści toczy się w naszym świecie, który dotykają różne dziwne, niezwykłe, nieprzewidywalne a czasami mroczne zjawiska. Opowieści o Harrym Potterze są doskonałym przykładem dark fantasy.
- Zwierzęce fantasy – głównymi bohaterami tego podgatunku powieści są zwierzęta, posiadające ludzkie cechy. Ich życie toczy się dokładnie tak jak u zwykłych ludzi. Przykładem zwierzęcego fantasy jest chociażby powieść „Wodnikowe Wzgórze”.
- Urban fantasy – magia osadzona w realiach współczesnych miast. Akcja utworów toczy się zazwyczaj na zwykłych blokowiskach czy miejskich skwerach.
Literatura fantasy stanowi pewnego rodzaju odskocznię od rzeczywistości, od otaczającego nas świata. Pozwala chociaż na chwilę przenieść się w zupełnie inne realia, pełne czarów, magii, heroicznych czynów. Może właśnie dlatego ten gatunek literacki stawiany jest dzisiaj na równi z takimi jak literatura piękna czy literatura młodzieżowa, a przypomnijmy, że powstał on stosunkowo nie dawno, bo w roku 1930 (opowiadania o Conanie z Cymerii). Fantasy zostało uznane ze odrębny gatunek literacki dopiero w roku 1954, kiedy Tolkiena napisał powieść „Władca pierścieni”.
