Kryminologia i kryminalistyka to coraz częściej pojawiający się kierunek na polskich uczelniach. Słysząc jego nazwę, automatycznie wyobrażamy sobie pracę detektywa, śledztwa, dochodzenia. Ale czym tak naprawdę jest kryminologia i kryminalistyka?
Z opisu kierunku “Kryminologia i Kryminalistyka” wynika, iż specjalność ta przygotowuje absolwentów wyższych uczelni do pracy w policji, służbach specjalnych, więziennictwie, w instytucjach zajmujących się szeroko pojętym bezpieczeństwem wewnętrznym, a także w instytucjach pomocy społecznej, organach ds. Bezpieczeństwa publicznego, służbach celnych oraz w firmach ochroniarskich i detektywistycznych.
Nauka kryminologii
W praktyce kryminologia jako nauka zajmuje się przede wszystkim osobą sprawcy przestępstwa, przyczynami, dla których przestępstwa dokonał oraz warunkami społecznymi istniejącymi w czasie i miejscu, w którym popełnił on zarzucany mu czyn. Nauka ta zajmuje się również ofiarami przestępstw, a także instytucjami i mechanizmami obronnymi, które społeczeństwo tworzy w celu zapobiegania i zwalczania przestępczości.
Początki kryminologii, tak jak i kryminalistyki, sięgają XIX wieku. Za jej twórcę uważa się pewnego włoskiego lekarza, Cesare Lombroso, który to na podstawie badań i obserwacji więźniów stworzył antropologiczną teorię zakładającą istnienie “przestępcy z urodzenia”. Lombroso doszedł do wniosku, iż potencjalnego lub rzeczywistego przestępcę można rozpoznać na podstawie jego wyglądu. Stworzył nawet odpowiedni wzorzec takiego przestępcy, według którego człowiek ten ma twarz o silnie zarysowanych łukach brwiowych, wydatne kości policzkowe, cofnięte czoło oraz brak delikatnych zarysów nosa i ust. Jego twarz jest brzydka i budząca odrazę, zaś sylwetka charakteryzuje się silną budową kośćca.
Rozpoznanie, wykrycie, dowiedzenie i zapobieżenie
Kryminalistyka z kolei to nauka o metodach i sposobach wykrywania przestępstw i ich sprawców, a także sposobach odnajdywania i przedstawiania dowodów na ich popełnienie. W kryminalistyce wyróżniamy cztery podstawowe dziedziny:
- taktykę kryminalistyczną,
- technikę śledczą,
- strategię kryminalistyczną,
- metodykę kryminalistyczną.
Kryminalistyka posiada również cztery podstawowe funkcje. Pierwszą z nich jest funkcja rozpoznawcza – odpowiedzialna za wypracowanie metod i środków zbierania oraz analizowania informacji o działaniach kryminalistycznych. Drugą funkcją jest funkcja wykrywcza, która realizuje podstawowy cel całej kryminalistyki, jakim jest wykrycie sprawcy, jego narzędzi i sposobów dokonania przestępstwa. Kolejna to funkcja dowodowa, zajmująca się zbieraniem niepodważalnych dowodów procesowych. I wreszcie ostatnia z podstawowych funkcji tejże nauki, czyli funkcja zapobiegawcza, mająca za zadanie opracowanie zasad skutecznej profilaktyki kryminalistycznej.
Kryminologia i kryminalistyka to kierunek bardzo ciekawy, ale i wymagający. Należy pamiętać, że jego absolwenci to ludzie przeznaczeni do służenia państwu i jego obywatelom, a nie każdego stać na ten rodzaj poświęcenia.
Artykuł powstał przy współpracy z Uczelnią https://www.uth.edu.pl
