Nieznajomość prawa szkodzi – nie ma co do tego żadnych wątpliwości. Każdy współczesny człowiek powinien mieć co najmniej podstawową wiedzą na temat prawa ogólnie, a prawa konstytucyjnego szczególnie, ponieważ to Konstytucja właśnie decyduje o prawach i obowiązkach każdego z nas.
Prawo konstytucyjne
Prawo konstytucyjne, dawniej zwane prawem politycznym lub państwowym, jest zespołem norm prawnych, które określają ustrojowe zasady funkcjonowania państwa. Prawo to zawiera uregulowania dotyczące treści i przepisów gwarantowanych praw człowieka i obywatela, a także zaspokajania społecznych potrzeb. Tworzące go normy prawne opisują sposób tworzenia prawa, hierarchię jego źródeł oraz kompetencje i wzajemne relacje pomiędzy wszystkimi organami władzy państwowej.
Prawo konstytucyjne współcześnie rozumiane jest na dwa sposoby. Są to normy prawne regulujące ustrój polityczny i społeczno – gospodarczy państwa w sensie:
- wąskim, a więc zawarte w konstytucji i innych ustawach konstytucyjnych,
- szerokim, a więc mających za przedmiot uregulowanie ustroju politycznego i społeczno – gospodarczego państwa.
Do prawa konstytucyjnego zaliczamy te normy prawne, które zajmują się:
- podmiotem suwerennej władzy w państwie i sposobami jej sprawowania,
- podstawami ustroju społeczno – gospodarczego państwa,
- systemem organów państwa,
- podstawami systemu wyborczego.
Ustawa zasadnicza
Podstawowym i nadrzędnym aktem prawnym, jaki określa ustrój państwa, jest konstytucja, zwana również ustawą zasadniczą. Postanowienia konstytucji rozwijane są przez szereg ustaw. Ustawa zasadnicza w zdecydowanej większości przypadków składa się z jednego aktu prawnego, jednak w wyjątkowych przypadkach może mieć postać kilku aktów prawnych tej samej rangi – z sytuacją taką mieliśmy do czynienia w Polsce pomiędzy rokiem 1992, a 1997 – kiedy to w życie weszła obowiązująca do dzisiaj Konstytucja. Szczególnym przykładem jest Wielka Brytania, która nie posiada w swoim porządku prawnym aktu prawnego rangi ustawy zasadniczej. W brytyjskim prawodawstwie rangę konstytucji pełni szereg aktów prawnych, których historia sięga XIII wieku (Wielka Karta Swobód z 1215 roku).
W każdym demokratycznym państwie prawa obowiązuje wymóg zgodności wszystkich aktów prawnych z ustawą zasadniczą. Dzieje się tak na skutek przyjęcia konkretnej hierarchii aktów prawnych, według której każda ustawa musi być zgodna z konstytucją (jest to tzw. zasada konstytucyjności), a każde rozporządzenie wykonawcze musi być zgodne z ustawą oraz z konstytucją (tzw. zasada legalności). Nad zgodnością aktów prawnych z normami wyższego rzędu czuwa Trybunał Konstytucyjny – https://www.profinfo.pl/wydawnictwa/lexisnexis,16.html
