Aby człowiek mógł pracować wydajnie przez określony czas, musi dostarczać swojemu organizmowi odpowiedniej dawki energii. W zależności od wykonywanej czynności i warunków pracy ubytek energii będzie różny i zapotrzebowanie organizmu również. W celu poznania zapotrzebowania energetycznego pracowników w danej branży należy wykonać pomiar wydatku energetycznego. Wskaże on, jaki jest wydatek energetyczny dla danego stanowiska pracy, oraz jakie zapotrzebowanie energetyczne ma pracownik, który je obsługuje.
W jakim celu wykonuje siÄ™ pomiar wydatku energetycznego?
Określenie efektywnego wydatku energetycznego oraz zapotrzebowania energetycznego pracownika dla danego stanowiska jest pomocne podczas wykonywania interpretacji, oraz planowania wydawania pracownikom posiłków energetycznych. Posiłki regeneracyjne mają na celu zniwelowanie negatywnych skutków zbytniego obciążenia organizmu pracowników. Jest to szczególnie istotne w przypadku pracowników, wykonujących pracę wymagającą dużego wysiłku fizycznego lub pracę w otwartym terenie, podczas niskich temperatur. Wyniki tego typu pomiarów mogą być wskazówką do zmiany organizacji pracy lub zmniejszenia obciążenia fizycznego pracownika.
Metody obliczania wydatku energetycznego
Istnieje kilka metod, jakimi obliczany jest wydatek energetyczny pracownika. Może być to zrobione metodą tabelaryczną, metodą opartą na podstawie pomiaru częstości skurczów serca, oraz metodą kalorymetrii pośredniej i bezpośredniej. Często, kiedy nie ma możliwości, aby wykonać bezpośredni, obiektywny pomiar, wartości niezbędne do wyliczenia wydatku w tabeli, określamy za pomocą metody szacunkowej, chronometrażowo-tabelarycznej. Polega ona na odczytywaniu z tabel wartości wydatku energetycznego dla typowych czynności, wykonywanych na danym stanowisku oraz w życiu codziennym.
Na czym polega pomiar wydatku energetycznego metodÄ… Lehmana?
Szczególną metodą pomiaru wydatku energetycznego metodą chronometrażowo-tabelaryczną, jest metoda Lehmana. Uwzględnia ona rodzaj grup mięśniowych, zaangażowanych w wykonywaną czynność oraz ich pozycję. Cały pomiar tą metodą opiera się na dwóch etapach. W pierwszym etapie dokonywana jest ocena pozycji podczas wykonywania danej czynności. Na podstawie odpowiedniej tabeli, szacuje się wydatek energetyczny, potrzebny do jej utrzymania. Drugi etap metody polega na ocenie głównych grup mięśniowych, zaangażowanych do utrzymania pozycji. Ocena opiera się na analizie czynności roboczych. Po zsumowaniu wyników, otrzymanych w obu etapach, otrzymujemy wynik, wskazujący koszt energetyczny ocenianej pracy.
Wydatek energetyczny a stanowisko pracy
To logiczne, że wydatek energetyczny pracownika budowlanego, będzie się znacznie różnił od wydatku energetycznego pracownika biurowego. Z tego właśnie względu wykonywanie pomiaru energetycznego różnych grup pracowników pomoże pracodawcy w ustaleniu odpowiedniej organizacji pracy na konkretnych stanowiskach. Wyniki pomiarów wydatku energetycznego mogą również wpłynąć na podjęcie decyzji o konieczności wprowadzenia dodatkowych posiłków energetycznych lub przerw w czasie pracy, które pomogą pracownikowi w regeneracji i zniwelują skutki zbytniego obciążenia organizmu.
