Środki trwałe wykorzystywane w działalności gospodarczej obejmują nieruchomości, maszyny, urządzenia i środki transportu oraz inne rzeczowe aktywa trwałe. Powstaje pytanie jak ujmować sprzedaż środka trwałego w ewidencji bilansowej? Uregulowania w tym zakresie znajdziemy w ustawie o rachunkowości z dnia 29 września 1994 roku.
Art. 28 ust. 1 pkt 1 tej ustawy wskazuje, że środki trwałe wycenia się według cen nabycia lub kosztów wytworzenia pomniejszonych o odpisy amortyzacyjne oraz odpisy z tytułu trwałej utraty wartości. Co to oznacza w praktyce?
Prowadzenie ksiąg rachunkowych wymaga ujęcia czynności zbycia środka trwałego przez konkretny podmiot, tak więc środki te wykazywane są w pozycji A.II aktywów bilansu odpowiednio do ich stanu oraz rodzaju. Na początek należy wyksięgować wartość początkową środka trwałego oraz dotychczasowe odpisy umorzeniowe (plus ewentualne odpisy z tytułu trwałej utraty wartości), a jeżeli nie został on całkowicie zamortyzowany – jego nieumorzoną wartość należy odnieść w koszty. Cenę sprzedaży środka trwałego ujmuje się w pozostałych przychodach operacyjnych jako pośrednio powiązane z działalnością operacyjną danego podmiotu.
Oprócz tego sprzedaż środków trwałych wymaga specyficznej prezentacji w rachunku zysków i strat w formie obliczenia różnicy między ceną sprzedaży a wartością księgową środka powiększoną o koszty związane ze sprzedażą. Jeśli uzyskany wynik jest dodatni to ujmujemy go w „Zysku ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych” (D.I w przypadku porównawczego rachunku zysków i strat, G.I dla wariantu kalkulacyjnego), a w razie ujemnego wyniku w- „Stracie ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych” (E.I lub H.I).
Biuro rachunkowe Katowice zwraca także uwagę na to, że dla celów podatkowych dochód do opodatkowania z odpłatnego zbycia środków trwałych ustala się jako różnicę pomiędzy sumą wydatków poniesionych na nabycie (lub wytworzenie) danego środka trwałego a sumą dokonanych odpisów amortyzacyjnych (bez względu na to, czy zostały wcześniej zaliczone do kosztów uzyskania przychodów).
